ÇEKİÇ VURUŞU

(Hawaii'li Langırtçı Roy Uyeyama'dan Notlar, Çevirenin Eklemeleri ile Beraber)  

A) Yeni Başlayanlar İçin: Eğer daha önce hiç çekiç vuruşu görmediyseniz işte size kısa bir tanım: SON DERECE hızlıdır, bu vuruşla çakılı defansları geçerek açık kalmış gol yollarına ulaşabilirsiniz. Diğer bir deyişle savunma direk vuruşu ya da açılı direk vuruşu bloke ediyorsa basit bir şekilde topu defansın korumadığı alana doğru sürüp topu içeriye gönderirsiniz. Şutu çalıştığınızda bilmelisiniz ki maksimum hızda maksimum yatay hareketi gerçekleştirmelisiniz. Ama aynı zamanda direk vuruş ile kalenin ortasına atılan çekiç türevlerini de çalışacaksınız.

Bununla beraber, şutun öğrenilmeye başlandığı ilk aşamalarda yapılan en genel hata, tıpkı Yılan vuruşunda olduğu gibi, topu çok hızlı bir şekilde kaleye gönderme sevdasına düşüp yatay hareketi tam olarak tamamlamadan şutu çekmektir. Hız şutun tamamının mümkün olan en seri şekilde yapılmasından kaynaklanır; zamanında önce çekilen şuta hızın yararı olmayacaktır çünkü hedeflenen gol açıklığına kavuşulmamıştır.

Çekiç Vuruşunun Kısa Bir Tarifi: Forvet çubuğunuzu uzak duvara bitiştirin ve topu ortadaki adamınızın sağ tarafına yerleştirin. Bu başlangıç pozisyonudur.

Bu noktadan çubuğu, ve doğallıkla topu, kendinize doğru çekin. Top yatay bir şekilde oyun alanında hareket ederken orta adam yukarı kalkar hızlanır ve hareket eden topun arkasına dolaşır, en sonunda topu kaleye şutlar. Top başlangıçtan sona kabaca bir L şekli çizmektedir.

Defans başlangıç pozisyonunun dikeyini ve açılı vuruşun açısını kapatıyorsa (kalenin sol yanı), bu L şekli defansı aşıp uzak deliğe (kalenin sağ köşesi) topu gönderecek ölçüde uzun olmalıdır.

Topun Başlangıç Pozisyonuna Getirilmesi ile ilgili Notlar: Çubuk uzak duvara doğru maksimum şekilde itilmiş olmalıdır. Çubuğun karşı duvara bitiştirilmemiş/yakınlaştırılmamış olduğu ölçüde savunmacının savunacağı alan azalır. Böylece kaleci şutu bloke etmek için avantaj kazanmış olur. Yeni başlayanlar sıklıkla bu altın kuralı ihmal ederler, ama orta seviyeli turnuva oyuncularının da bu kuralı epey ihmal ettiğine rastlarız. Topu merkezdeki adamın yanındaki ideal başlangıç pozisyonuna yerleştirmek tabi zor olabilir ama topu hafif dokunuşlarla bu konuma getirmek gereklidir.

Bu hafif dokunuşlar meselesi iyidir de; resmi bir oyunda ya da stresli bir maçta topun tam konumunu böyle dokunuşlarla ayarlamak zaman/güven kaybettirebilir. Bu yüzden daha hızlı bir top konumlandırma yolunu sizlere anlatalım istedik: topu yakın adamınızla itin ve böylece hafif ama düzgün bir şekilde ortadaki adama hareket etmesini sağlayın. Top ortadaki adamın sağ yanına geldiğinde çubuğu uzağa doğru hafifçe iterek ve aynı zamanda top ile kesik yada yumuşak temasta kalmasını da sağlayarak topun daha yavaşlamasını/tamponlanmasını sağlayın; bu arada çubuk da uzağa doğru hareket etmekte olacağından topun durduğu nokta ideal pozisyona olabildiğince yaklaşmış olacaktır. Gerekli ise ince ayarlamaları da yapın.

Şutu Nasıl Çekiyoruz?: Şutu çekmeyi pratik ederken topu şimdilik elinizle doğru pozisyona konumlandırın (Yani zamanınızı topun doğru başlangıç konumuna getirilmesi ile harcamayın; ama şimdilik). Savunmanın adamını direk topun önüne getirin (kaleciyi yukarıda tutun yani kale boş kalsın). Bu şutu çekerken her zaman için ortadaki adamınız topa temas eder halde olmalıdır. Topa temas etmeden şutu çekerseniz şutun nereye gideceği belli olmaz (temas anındaki darbe etkisi sebebi ile) ve özellikle de daha sonra şutu daha hızlı ve uzun çektikçe bu konu hat safhada önemli hale gelecektir. Şimdilik şutu son derece yavaş ve iki ayrı harekette gerçekleştirin:

1. Çubuğu çekin böylece top savunma adamının dikeyinden aşar.
2. Adamını kaldırın ve hızla hareket halindeki topun arkasına getirip vurun.

Şöyle ( şimdilik ); Çekin Durun ve Vurun .

Şimdi ana fikri kapmış olmalısınız. Bu hareketi tek ve bütünleşik bir hareketle yapmayı deneyin. Yani topu çekerken adamınız da yukarı kalkıyor olmalıdır. Şimdilik bu tek hareketi de yavaş yapın. Aslında topun arka çevresini izliyor olacaksınız yani topun sol tarafında başlayacaksınız, çekeceksiniz (topla teması asla kaybetmeden) ve çekerken topun arka çevresini dolaşıyor olacaksınız ve topun arkasında tam orta noktasına geldiğinizde bir bilek hareketi ile şutu çekeceksiniz. Aklınızda tutmanız gereken bir nokta, topa hareket verdiğiniz adam aynı zamanda topa vuracağınız adam olduğundan adamınıza İVME kazandırıp hareket eden topun hızını aşmalısınız ki topun arka orta noktasına gelip şutu çekebilin. Başlarda hareketin YAVAŞÇA çalışılması bu hareketin öğrenilmesini çok daha KOLAY kılabilir. Fakat olayı bir kez kaptığınızda şutun tamamını son derece seri bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. (Siz videolarımıza iyice bakın derim)

ÖNEMLİ NOKTALAR:

•  Çekme hareketini gerçekleştirirken adamınızı kaldırın (yukarıda tarif edilmiştir)

•  Şutu çekerken çubuğu itin, böylece hareketin tamamı bir J ya da kanca şeklinde olsun.

•  Hareketin sonunda topa vurabildiğiniz kadar sert vurun.

•  Hareketi öğrendikten sonra vuruşu hızlı bir şekilde gerçekleştirin ya da bu vuruşu hiç yapmayın daha iyi.

Belirtiyoruz ki tüm çekiç vuruşu saniyenin dörtte biri hatta daha az bir sürede gerçekleştirilebilir. Peki siz top olmadan dahi bir J şekilli hareketi bu sürede gerçekleştirebilir misiniz?

Eğer bilek hareketini/bilek kırmayı (yani şutu sert çekmeyi) bilmiyorsanız: Bu şutu çekebilmek için oldukça sert bir bilek hareketine ihtiyacınız vardır. Diğer bir deyişle duran bir topa sert vurabilmelisiniz. Eğer bunu başaramıyorsanız işte size çalışma yöntemi: sağ elinizle çubuğun sağını tutun ve elinizi yok sayın. Sadece bileğinizi düşünün. Şimdi tüm gücünüzle bileğinizi yere doğru itin. Merak etmeyin eliniz kolunuza bileğinizden monte halde olduğundan düşüp gitmeyecektir. Elinizle sapı tuttuğunuz için bu hareket bileğinizdeki eklem son haddine geldiğinde kilitlenmiş olacaktır. İşte bu bilek kırma hareketidir. Bu hareketi ters yöne (yukarı) doğru da hızlı ve sert bir şekilde çalışın. Bir süre sonra toplara son derece sert vurabildiğiniz fark edeceksiniz. Ağırlığınızı biraz sola kaydırmış olmayı unutmayın ki dengede kalabilesiniz. Şimdilik bir işe yaramıyor gibi görünse de yapmaya devam edin. Bir süre sonra işe yaradığını göreceksiniz.

Uzun Çekiç Çalışması: Şimdi topu daha uzun bir yatay harekete konu etmeyi deneyeceğiz. Yukarıdaki egzersizde topu sadece direk önünde duran savunma bebeğinin (adamının) önünden kaçırıyordunuz. Bu sefer defans bebeğini kendinize doğru 2- 3 cm çekin. Yani topun önü boş kalsın. Şimdi topu çekerek bu size daha yakın adamın önünden aşıp şutu çekmeyi deneyin. Yani yatay çekme hareketiniz daha uzun olmalıdır. Bunu yapabilmeye başladıktan sonra savunma adamını daha da yaklaştırın kendinize. Savunma adamı kalenin tam ortasına gelsin ve topu yatay hareketle bu adamın önünden aşırıp kalenin size yakın tarafına şutu çekmeyi deneyin.

Uzun Çekiçle İlgili Tavsiye: Şut tek bir bütünleşik hareketten oluşsa da her halükarda iki bileşenden oluşmaktadır. Savunmacıyı aşana dek şutu çekmemelisiniz (çok üst aşamalarda savunmacıyı tam geçmeden açılı bir vuruş da yapılabilir ama bu çok başka bir hikaye). Bu net bir durumdur ama hızlı uzun çekiç icra edilirken ciddi sorunlar yaratabilmektedir. Bence şutu çekeceğiniz yeri gözlerinizle belirleyin ve topu o noktaya gelene dek çekin ve top o noktaya geldiğinde şutu çekin. Diğer bir deyişle gözlerinizi sahaya dikin topa ya da defansa değil.

“Son Tavsiye”: Bu tavsiye son derece önemlidir. Topa vurduğunuz anda top çubuğun ekseninin hafifçe arkasında olmalıdır. Neden peki? Top hafifçe çubuk ekseninin önünde kalırsa şut dışarı doğru açı yapar ve kalenin sağındaki duvara çarpar. Topun hafifçe çubuk ekseninin arkasında kalması şutun direk kaleye gitmesini sağlar (çünkü L hareketinin açısı 90 Derece yada ona çok yakın bir değerde kalır; inanmayanlar oturup fizik ve geometri çalışmaya başlayabilirler).

B) Orta Düzey Oyuncular İçin : Orta Seviyedeki Oyuncular İçin olan bu kısmınız üç başlığa ayrılmaktadır:

1. Çekiç vuruşunun mekaniği
2. Çekiç vuruşu antrenmanı
3. Opsiyonlar

1) Çekiç Vuruşunun Mekaniği

Genel Tavsiye: Gene her şeyi tekrar ama hem yumuşak hem de HIZLI bir şekilde çalışın. Özellikle şutu çekerken topu çubuk ekseninin hafif arkasında tutmaya dikkat edin. Ayrıca rakibin şutu ne zaman çekeceğinizi anlamaması konusuna da dikkat edin. Yani sürekli yavaş bir ivme ile şutu çekmeyin ya da her zaman aynı süre bekledikten sonra çekmeyin (topu başlangıç konumuna getirdikten sonra bir iki diye sayıp üçte şutu çekmeyin; buna 2 saniye çekici denir ve bir süre sonra kaleci olayı çözer). Her zaman için çekme hareketine mümkün olan en yüksek hızda başlayın ve sürekli olarak topu daha hızlı çekebilmeyi çalışın. Ara sıra topsuz bir şekilde sadece bu çekme hareketini çalışın.

Diğer Şeyler: Bilek kırarken orta ve serçe parmaklarınız kullanın. Ayrıca topun başlangıç konumunun çubuk ekseninin önünde ya da arkasında olması durumlarını da çalışın. Top çubuk ekseninin önünde başlıyorsanız şut konumuna geldiğinizde topun çubuk ekseninin gerisinde olmayacağı gerçeğini göz önünde tutun.

Duruş: Duruşunu da önemlidir. Duruşunuz hafif diyagonal (yani sağ ayağınız sol ayağınızdan biraz daha önde) olmalıdır ve vücut ağırlığınız gene hafifçe sol bacağınıza yüklenmiş olmalıdır. Böylece daha dengeli olduğunuzu ve sağ kolunuzun daha serbest hareket ettiğini fark edeceksiniz. Savunmacınız biraz geride durursa daha iyi olur. Omzunuzun masadan uzaklığı vuruşu en rahat icra ettiğiniz mesafede olmalıdır yani bu sizin tercihinize kalmış bir şeydir.

Dairesel Geri Tepme (Kırbaç): Kırbaç dediğimiz şey kolunuzun en yumuşak ve hızlı bir şekilde bir J hareketini bütünleşik olarak yapabilmesidir de diye biliriz. Böylece yukarıda anlattığımız vuruşu yaparken gerçekleştirilmesi gereken hafif itiş hareketini gerçekleştirmek mümkün olacaktır. Yani çekme hareketi bitip de vuruş aşaması başladığında hafif bir itme hareketi için Kırbaç son derece gereklidir. Böylece bu itme nosyonunu otomatiğe bağlamış olacaksınız. Konuyu biraz daha açalım:

Kırbaç nasıl geliştirilir?: Tüm kolunuz şaklayan bir kırbaç gibi olmalıdır ve kırbacın “kırılma” noktaları (yani ortada gücün hareket etmekte olduğu ve şakladığı ve dengelendiği) dirseğiniz ve bileğinizdir. Demek isteğimiz çekerken aslında tersine(itmeye) yönelimli bir hareketin omzunuzdan başlayıp dirseğinizi geçip vuruş anında çekme kuvveti ile bileğinizde karşılaşıp onu çok hafif itme yönüne yöneltecek olmasıdır. Bileğiniz ÇEKERKEN omzunuz ve dirseğinizden geçecek bir İTME gerçekleştirmelisiniz. İşte tam bu iki karşı kuvvetin karşılaştığı noktada şutu çekeceksiniz.

Kırbacın diğer bir önemli bileşeni ise vücudun konumudur. Kolunuz ileri geri hareket etmeye uygun bir şekilde duruyor olmalısınız. Forvet çubuğunu tutun ve kırbaç hareketini, top olmadan, ileri geri bir şekilde devamlı olarak gerçekleştirmeye çalışın. Hareket bütünleşik ve son derece yumuşak nitelikte olmalıdır. İyi bir duruş ayarlayın ki kolunuz bu bütünleşik çekme-itme-karşılaşma kombinasyonunu rahatça icra edebilsin. Sağ omzunuz masaya çok yakın olmamak kaydı ile kendinize uygun duruşu kendiniz belirlemekte serbestsiniz.  

2) Çekiç Opsiyonları

Egzersiz Listesi: Üç ana çekiç opsiyonunu kusursuz bir şekilde icra etmeye çalışın (kusursuz olduğunuzu düşünüyorsanız 1 dakika içinde opsiyonlardan herhangi birini çekebildiğiniz kadar hızlı çekin ve herhangi bir seride 10'da 10 yapıp yapamadığınıza bakın). Bu üç ana opsiyon şunlardır: uzun, ortaya ve düz. Düz ya da direk vuruş da önemlidir çünkü akıllı bir kaleci genelde düz hattı ve buradan direk vuruşla ulaşılacak yakın gol açıklıklarını boş bırakır ve sizi uzun çekiç yapmaya zorlar. Sizin direk vuruşunuz iyi ise açık bırakılmış bu boşluklara topu tak diye gönderirsiniz. Yani çok etkili bir direk vuruşunuz varsa birkaç sefer bunu gösterin ve göreceksiniz ki bir dahaki seferlerde uzun çekiç ve ortaya çekiç için gerekli açıklıklar yeterince oluşmuştur.

• DİREK (DÜZ) VURUŞ
  Direk vuruş için gerekli açıklık bazen bir iki milimetre ile dahi açılmış olur. Kaleciler açtıklarını fark etmezler çoğu zaman ama siz de fark etmezsiniz genellikle. Mükemmel bir çekiç başlangıç pozisyonu aldığınızda kaleci orta ve uzak açıklığı kapayabildiği kadar kapayım psikolojisi içinde topun önündeki hattı düz bir şekilde açabilir. İşte bu noktada direk vuruşu kaleye göndermelisiniz. Hatta bazen açılı bir vuruş ile topu kaleci ile savunma bebeği arasında direk vurarak da gönderebilirsiniz. Çalışın.
• UZUN ÇEKİÇ:
  Topun çekiç hareketi ile en uzaktaki(kalenin size uzak tarafındaki gerekirse bir topluk boşluğa) açıklığa çekilip şutlanmasıdır. Yüksek hız ve isabet gerektirir.
• ORTAYA
  Kaleci ile savunma bebeği arasında oluşabilecek boşluklara atılacak çekiçlerdir. Burada topa hafif bir falsoyu topu fırçalayarak vermek akıllıca olacaktır. Ayrıca yukarıda anlatılan kırbaç hareketinin itme kısmının biraz artırılması da burada işinize yarayacaktır. Bu opsiyonda kısa çekeceksiniz ve orta boşluğu yakalayacaksınız.
• BİR TANE DE BENDEN – HAREKETLİ ÇEKİÇ (Çevirenin Eklemesidir)

Bence çekiç vuruşunun en etkili versiyonu Hareketli Çekiçtir. Demek istediğim top yata olarak hareket halinde iken topu durdurmadan aniden çekiç hareketini gerçekleştirip şutu çekmektir. Çok etilidir çünkü defans daha pozisyon alamadan hatta hangi vuruşu yapacağınızı bile anlamadan şut gerçekleştirilmiş olur. Bununla ilgili videomuz Langırt Öğrenelim sayfamızda Çekiç Vuruşu altında mevcuttur.

• TURNUVA YA DA CİDDİ MAÇLAR İÇİN HAZIR OLMAK
  Her üç (benimki ile beraber 4) vuruşu çok iyi bir şekilde icra ediyor olmalısınız. Eğer istediğiniz bir açıklığa güvenli bir şekilde topu gönderebiliyorsanız kaleciyi sürekli tahmin yürütme zorunluluğu altında bırakırsınız. Uzun bir çekiç attığınızda bir sonraki sefere kaleci direk vuruş için boşluk bırakabilir ya da buna benzer diğer olasılıklar gerçekleşir. Fakat belli bir vuruşunuz sonuç veriyor ve kaleci de buna tepki vermeyip sürekli aynı açılığı size bırakıyorsa siz de aynı vuruşu yapmaya devam edin. Vuruşu yapacağınız kolunuzun ya da vücudunuzun kasılmadan anlaşılmamalıdır. Ayrıca belli standart sürelerden sonra vuruş gerçekleştirmemeye dikkat edin. Örneğin, başlangıç konumu 1, bekle 2 şut çek 3. Eğer sürekli bu zamanlama ya da başkaca eşit aralıklı zamanlama ile şut çekerseniz kaleci şutun ne zaman geleceğini biliyor olacaktır ve kurtarma olasılığı yükselir. Hatta tam çekeceğiniz anda şutu çekeceğiniz deliği kapatmış olabilir. Akıllı olun ve başlangıç konumu almanız ile şutu çekmeniz arasında farklı süreler bırakın. Sürenizi iyi kullanın. Hareketli bir savunmaya karşı iseniz savunmayı inceleyin yoksa yemlenirsiniz. Bazen de başlangıç konumunu alır almaz şutu çekmeniz gerekebilir. İş özü beklenmedik anda şutu çekmektir.

3) Feykler (Çeviren Tarafından Eklenmiştir)

* 1 Numaralı Feyk: Çekiç vuruşunu yapar gibi çekme hareketi ile ama topa değmeden topun üzerinde aşın savuma ve kaleci bir anda size doğru harekete geçecektir. Şimdi siz sabit duran topun arkasına geri dönün ve direk vuruşla topu kaleye gönderin. (Çevirenin Notu: Burada sizlere altın bir kural öğretiyorum: Bu feyki yapacağınız zaman kendiniz sanki feyk değil de çekiç vuruşu yapacak gibi hissedin. Yani harekete başlarken feyk yapacağım diye değil çok hızlı bir çekiç vuruşu yapacağım diye başlayın. Şimdi aniden bu psikolojiden sıyrılın ve geri dönüp direk vuruşu yapın. Eğer vuruşu yaparken defans açıldı mı diye bekler ya tereddüt ederseniz defans feyki yutmuş bile olsa o arada geri dönüp direk vuruşu tekrar kapayacaktır.)

* Tik Tak Feyki: Zordur ama etkilidir. Çekiç hareketine başlayın Ama L ya da daha doğrusu J ile vurmak yerine topun yakın forvet adamınıza gelmesini bekleyin şimdi topu hızlı bir pasla ortaya geri gönderin ve şutu çekin. Yani çekici bir tik tak vuruşuna çevirin. Defans çekiç savunması yapayım derken mutlaka açılmış büyük ihtimalle de ortada boşluklar bırakmış olacaktır. Çalışın.

C- Ustalar İçin

Orta Seviyedeki Oyuncular için anlattıklarımızı tekrar edin. Yaratıcı olmaya çalışın ve hayal gücünüzü kullanmaktan korkmayın. Ve gene orta seviyedeki oyuncular için anlattıklarımızı tekrar edin.

ÇEKİÇ VURUŞUNDA PSİKOLOJİ : Defansın ne düşündüğünü tahmin etmeye çalışın ve vuruşu buna göre gerçekleştirin. Eğer etkisiz bir çakılı defansta ısrar ediyorsa uzun çekicinizi kullanın. Eğer ortaya bir gol attıysanız diğer sefer ortada açılacak boşluklar konusunda daha dikkatli olacaktır ve böylece direk açıklığı ya da uzaktaki açıklığı boş bırakabilecektir. Ve tekrar edelim, direk vuruşu küçümsemeyin, umduğunuzdan daha fazla açılacaktır.

Ayrıca savunmanın sizi beyin olarak yenmesine izin vermeyin. Örneğin sürekli bloklanmaya başladıysanız durumu gözden geçirin. Bir şeyi mi kaçırıyorsunuz? Örneğin uzun ya da ortaya çekicinizi sürekli bloke ediyorsa direk vuruş açılıyor da siz mi görmüyorsunuz? Ya da şutu çekeceğinizi vücut dilinizle belli mi ediyorsunuz? Bilemiyoruz… Langırt ani durumlara ani çözümler üretme oyunudur unutmayın…

ÖZET: Kısacası iyi bir oyuncu olabilmek için hızlı uzun çekici bol bol çalışın ve bunda ustalaşın. Daha sonra direk vuruş ve ortaya vuruşlarda ustalaşın. Fırçalayarak ortaya gönderme de son derece önemlidir. Feykler de durum sıkıştığında son derece etkili olabilirler. Hadi bakalım, mas sizi bekliyor.